Planując wycieczkę szlakiem najpiękniejszych zabytków w Polsce warto zatrzymać się w Kielcach spędzić przynajmniej jeden dzień w Pałacu Biskupów Krakowskich. Wspaniała architektura, doskonale zachowane wnętrza wzbudzają zachwyt gości. Do dziś pracownicy pałacu wspominają pewnego francuskiego profesora, który "wpadł tylko na chwilkę" a został cały weekend - tak spodobał mu się obiekt i atmosfera panująca w Pałacu.

Opis

Rezydencja biskupów krakowskich w Kielcach nie bez racji nazywana jest pałacem. Położony na wzgórzu zwanym zamkowym i otoczony kamiennym murem obwodowym o grubości 1,5 m. W murze do dzisiaj można zobaczyć częściowo zachowaną basteję zwaną basztą prochową. Tak więc, mimo że obiekt przez wieki miał charakter otwarty, to jednak budowano go z myślą o funkcjach obronnych. Także atrakcyjny wygląd z zewnątrz i wspaniałe wnętrza zasługują na opisanie i polecenie turystom.

Pałac zbudowany na planie czworoboku zbliżonego do kwadratu, posiada 2 kondygnacje oraz 4 narożne wieże z 3 kondygnacjami. Wszystkie wieże są identyczne, sześcioboczne zwieńczone ładnym hełmem, ale dwie frontowe nie przylegają do bryły pałacu lecz łączą je z nim dwie wąskie przybudówki. Kiedyś stały na nich posągi posłów szwedzkich (Oxenstierna oraz Brache) i moskiewskich (Lwow oraz Szeremetiew), z którymi prowadził rokowania fundator zamku bp Jakub Zadzik. Od frontu, po obu bokach stoją parterowe dobudówki w kształcie odwróconej litery L. Z tyłu znajduje się ogród, który zamyka mur z basteją oraz spichlerz. Za murami stoją dawne budynki gospodarcze wykorzystywane obecnie przez służby penitencjarne. Całość jest dobrze zachowana, oprócz posągów do naszych czasów nie przetrwały tylko dwie bramy wjazdowe i część muru obwodowego i basteją od strony północnej. W samej bryle pałacu zmieniano przez wieki praktycznie tylko układ okien.
Bardzo okazale prezentuje się wyposażenie rezydencji zamienionej na muzeum wnętrz, dawnej broni i malarstwa. Jest to jedyna w Polsce barokowa rezydencja z I połowy XVII wieku z zachowanym oryginalnym wystrojem wnętrz. Podziwiać można wspaniałe komnaty biskupie z meblami, portalami, kominkami, posadzkami i przepięknymi stropami autorstwa Tomasza Dolabelli oraz ogromny zbiór obrazów m.in. Chełmońskiego, Wyspiańskiego, Gierymskiego, Witkiewicza.
W jednej z sal jeszcze przed wojną utworzono Sanktuarium J. Piłsudskiego z pośmiertną maską i mundurem Marszałka.

Historia

Zamek kielecki wzniesiono w I poł. XVII w. z inicjatywy biskupa Jakuba Zadzika. Wcześniej w miejscu tym stał dwór biskupa Piotra Tomickiego z XVI w., a jeszcze wcześniej drewniany dworek biskupów, o którym wiadomo że został najechany i zniszczony w XIII w. przez Konrada Mazowieckiego

1601 r. - po wybuchu zarazy w Krakowie, w dworze kieleckim schronił się bp. Maciejewski wraz z klerykami
1637 r. - rozpoczęcie budowy zamku mającego dorównywać rezydencjom króla, z którym bp Zadzik rywalizował po tym jak Władysław IV odsunął go od władzy. Architektem biskupa był prawdopodobnie Giovanni Trevano, a pracami kierował Tomasz Poncino
1641 r. - ukończono budowę
1655 r. - potop szwedzki doprowadził do spalenia miasta, ocalał tylko zamek oraz kościół na wzgórzu Karczówka
1661 r. - w zamku przebywał król Jan Kazimierz wraz ze swym dworem
1720-1732 - rezydencja kielecka była siedzibą biskupa Konstantego Szaniawskiego. Dobudował on jednopiętrowe boczne skrzydło południowe
1734-1746 - kolejny właściciel bp Jan Lipski dobudował boczne skrzydło północne. Rezydencja zyskała typowy kształt francuskiego baroku

II poł. XVIII w. - za bp Kajetana Sołtyka przeprowadzono prace budowlane w kilku komnatach, m.in. dodano gipsowe stropy. W międzyczasie znacznie rozwinęło się także otoczenie pałacu. Powstały m.in. magazyny, spichlerze, stajnie, browar, gorzelnia, młyn wodny
1789 r. - pałac został odebrany biskupom i przejęty przez zaborców
04.06.1816 r. - Stanisław Staszic roku w skrzydle północnym rozpoczął działalność Szkoły Akademiczno -Górniczej w Kielcach przez dziesięć lat istnienia kształcąc kilkudziesięciu absolwentów.
Po upadku powstania styczniowego władze rosyjskie dokonały w wyglądzie pałacu daleko idących zmian. Marmurowe portale z wnętrz przeniesiono do nowo wzniesionej cerkwi, zburzono przylegającą do katedry Bramę Krakowską, zmieniono też formę samego pałacu zdejmując hełmy z wież i kamienne rzeźby z elewacji. W 1866 r. rezydencja stała się siedzibą władz Guberni Kieleckiej.
W 1914 roku budowla była siedzibą Komisariatu Wojsk Polskich w Kielcach, a przede wszystkim kwaterą Józefa Piłsudskiego. Następnie w 1919 r. kielecki pałac stał się siedzibą kieleckiego Urzędu Wojewódzkiego. W latach dwudziestolecia międzywojennego przywrócono jego dawny wygląd, umieszczając ponownie hełmy na wieżach, a w 1939 r. uroczyście otwarto Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego.
1945 r. - komuniści urządzili sobie w pałacu siedzibę prezydium WRN
1971 r. - pałac oddano w użytkowanie Muzeum Narodowemu

Na parterze pałacu (niegdyś była to część administracyjno - gospodarcza) umieszczone są wystawy czasowe oraz Sanktuarium Marszałka Józefa Piłsudskiego. W reprezentacyjnych salach pierwszej kondygnacji utworzono muzeum wnętrz pałacowych. W zabytkowych wnętrzach, nawiązując do pierwotnego wystroju, zgromadzono meble, tkaniny, wybitne dzieła malarskie, ceramikę.

W zbiorach muzeum, wśród wielu eksponatów, znajdują się unikalne szkła wytwórców m.in.: czeskich, francuskich i polskich.

W skrzydle północnym znajduje się Galeria Malarstwa Polskiego i Europejskiej Sztuki Zdobniczej. Liczy ponad 230 obrazów reprezentujących twórczość malarzy polskich od XVII do XX wieku (do roku 1939) oraz kilkaset dzieł rzemiosła artystycznego. Charakter jej określa bogata kolekcja portretu sarmackiego, malarstwa krajobrazowo-rodzajowego i obrazów wybitnych polskich malarzy m. in. Grottgera, Michałowskiego, Orłowskiego, Szermentowskiego, Gierymskiego, Boznańskiej, Malczewskiego, Wyspiańskiego. W zbiorach rzemiosła wśród wielu eksponatów znajdują się unikalne szkła wytwórców m.in.: czeskich, francuskich i polskich.

W czerwcu 2003 r. przy pałacu biskupów krakowskich uroczyście otwarto ogród włoski. Prace przy rekonstrukcji ogrodu trwały od lipca 2002 r. do maja 2003 r. Sfinansowano je ze środków Urzędu Miasta w Kielcach. Głównym założeniem rekonstrukcji było wierne odtworzenie XVII-wiecznego układu kwaterowego na tarasie ziemnym i wzbogacenie formy wystroju kwater z I poł. XVIII w. Ogród wyposażony został w kanalizację deszczową, oświetlenie
i jest automatycznie nawadniany. Cztery kwatery są trawnikowe i wypełniono je białym i czerwonym żwirem z peoniami w narożach. Kolejne dwie części tworzą nasadzenia formowanego bukszpanu z kwiatami sezonowymi.

 

Położenie i dojazd

Dojazd pociągiem lub PKS-em z większości miast w kraju. Pałac stoi na wzgórzu niedaleko rynku. Jadąc samochodem kierujemy się do centrum aż zobaczymy mur obwodowy na wzgórzu (gdy wjeżdżamy do miasta od południa - po prawej stronie). Skręcamy w jego kierunku na skrzyżowaniu a następnie w prawo i dojeżdżamy w pobliże stawu z fontanną. Tutaj najlepiej zaparkować samochód i podejść do góry piechotą.

Godziny Zwiedzania

Poniedziałek: nieczynne
Wtorek - Niedziela od 10.00 do 18.00

Bilet indywidualny normalny 10 zł
Bilet indywidualny ulgowy 8 zł
Bilet grupowy normalny 8 zł
Bilet grupowy ulgowy 4 zł

więcej szczegółow tutaj;

Kontakt:
SEKRETARIAT (41) 344-67-64; 344-25-59 poczta@mnki.pl

pl. Zamkowy 1, 25-010 Kielce
NIP: 959-09-67-511

Centrala: (41) 344-40-15
Centrala: (41) 344-40-14
Fax: (41) 344-82-61
Pałac: (41) 344-23-18